Estetik Tehlike
Çevre düzenlemelerinde çok hoş görünüyorlar ama öylesine de zehirliler!
Kullanılmış ahşap demiryolu traversleri, çürümeye karşı çok dayanıklı olmaları ve estetik görünmeleri nedeniyle ormanlarda, parklarda, su kenarlarında çevre düzenleme elemanı olarak kullanılıyor. Oysa birçok bilimsel araştırma, özellikle kreozot ile işlem görmüş traversler nedeniyle toprağın ve suyun kirlenme riskine dikkat çekiyor. Başta Avrupa Birliği olmak üzere birçok ülkede eski demiryolu traversleri “tehlikeli atık” sınıfına alınarak, bu malzemenin insanla, yeraltı ve yüzey sularıyla doğrudan veya dolaylı ilişki içinde olduğu yerlerde kullanımı yasaklanmış durumda. Fakat Türkiye’de henüz bu tehlikenin farkına varılmış değil.
Denizli - Afyonkarahisar demiryolu hattı Çardak ilçesinden, Acıgöl yakınlarından da geçiyor. Demiryolu hattının ahşap traversleri onlarca yıl zamana meydan okuyor; içerdikleri kimyasallar sayesinde bozulmadan günümüze kadar gelebiliyorlar.
Eski ahşap demiryolu traverslerinin kullanımı o kadar yaygınlaştı ki, içerdikleri insan sağlığı açısından tehlikeli olan kimyasalların doğrudan deri teması ve solunum yoluyla alınması büyük bir risk haline geldi. Yine de bunlar bank, istinat duvarı, çit, korkuluk ve hatta döşeme malzemesi olarak kullanılabiliyor. Bu malzemelerin en belirgin özelliği ise demiryolundan söküldüğünün göstergesi olan vida delikleri.
Türkiye’de eski ahşap demiryolu traverslerinin peyzaj uygulamalarında kullanımının çevreci bir yaklaşım olduğu ve atık olmak yerine geri dönüştürüldüğüne inanılıyor. Öyle ki, Belgrad Ormanı’nda bulunan şehitlik kitabesi de vida delikleri belirgin olarak görülen traverslerin içine yerleştirilebiliyor.
Uzun yıllar boyunca demiryollarında kullanılan ahşap traversler (İstanbul Halkalı istasyonunda çekilmiş fotoğrafta kahverengi görünenler), yerlerini daha dayanıklı olan beton traverslere (fotoğrafta beyazımsı renkte olanlar) bırakıyorlar. Ancak esas sorun tam da burada başlıyor: Hizmet ömrünü tamamlamış ahşap demiryolu traversleri, doğayla uyumlu ve estetik bir malzeme olduğu yanılgısıyla parklarımız ve evlerimizin bahçeleri başta olmak üzere birçok yerde çok çeşitli şekillerde yer buluyor.
Eski ahşap demiryolu traverslerinin içindeki kimyasallar çeşitli yöntemlerle çıkartılmadan yakılmaları ve gömülmeleri bile çok tehlikeli. Oysa Türkiye’de ormanlarda, mesire yeri ve su havzalarında bile traversleri görmek mümkün. Demiryollarından sökülen traversler parklarda, bahçelerde ve çeşitli peyzaj uygulamalarında kullanılmak üzere değişik noktalarda satışa sunuluyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder