Devrim Otomobili Türkiye’nin ilk ve tek yerli otomobil deneyimidir. 1961 yılı Cumhuriyet Bayramı törenlerinde Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel‘in kullanımına sunulan bu araç dört buçuk ay gibi kısa bir sürede tamamlanmıştır. Türkiye teknoloji tarihi açısından büyük bir devrime işaret eden bu araba ne yazık ki seri üretime geçememiştir.
Devrim Otomobili’nin tarihi 1960 darbesi sonrasına dayanır. Dönemin Milli Birlik Komitesi Başkanı ve Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel 1961 yılı Cumhuriyet Bayramı törenlerine yetişmesi şartıyla bir otomobil yapılması emrini verir. Projenin başına da Engin Bozoğlu getirilir. Bozoğlu Devlet Demiryolları Fabrikaları ile Cer Daireleri bünyesinde çalışan mühendis ve teknik ekipten oluşan bir grubu Ankara’da toplar. Burada otomobilin üretilme yeri olarak Eskişehir demiryolu tesisleri kararlaştırılır.
Devrim Otomobili’nin tarihsel serüveni içinde Eskişehir daima önemli bir yer tutmuştur. Sivas ve Ankara’da otomobilin ilk motoru inşa edilmiş, bu motora daha sonra A tipi motor adı verilmiştir. Montaj ve deneme sırasında yaşanan aksaklıklar sebebiyle bu motorun bir türevi üretilmiş, buna da B tipi motor denilmiştir. B tipi motor tamamen Eskişehir fabrikalarında üretilmiş, burada montajlanmıştır.
Devrim Otomobili’nin üretildiği yer olarak Tülomsaş fabrikalarının geçmesi tesadüf değildir. Dönemin en önemli ulaşım teknolojileri fabrikası o dönemde henüz yan sanayi ve yedek parça üretimiyle sınırlı kalsa da Türkiye’nin bu alandaki en önemli tesisini oluşturmaktadır. Bu anlamda döneminde Türkiye sadece bu fabrikaya zorunlu kalmıştır.
Devrim Otomobili’nin üretilmesi bir hayalin sonucudur. Her ne kadar sürdürülebilir bir ekonomi ve sanayi hamlesinin bir sonucu olmasa da askeri gerekler için tasarlansa da bu hayalin bir yansıması olmuştur. O dönemde bu aracın üretilmiş olması ülke ufkunda sıçramaya yol açmıştır. Bu gün de geçmişin ufkunu yansıtması açısından bu otomobilin sergilenmesi önemli bir kültür ve yakın tarih anlatımı hizmetidir.
Devrim Otomobili’nin yapımında insan üstü bir emek harcanmıştır. Fabrikadaki çalışma alanında geceli gündüzlü aylarca çalışan kalifiye ekip projenin sonuca kavuşmasını adeta kişiselleştirmiştir. Bu kişiselleştirme döneminde heyecan yarattığı gibi şu anda da ilham kaynağı olmayı sürdürmektedir. Öyle ki üretimi konu edinen ve dönemin ruhunu anlatan Devrim Arabaları filmi piyasaya sürüldüğü dönemde gişe rekorları kırmıştır. Bu durum yurttaşların bu tarz bir başarıyı ulusal onur olarak görmelerinin bir sonucudur.
Devrim Otomobili’nin sergilendiği fabrika Eskişehir Tren Garı‘ndan Porsuk Meslek Yüksekokulu’na giden yol üzerinde bulunmaktadır. Tıpkı Haydarpaşa gibi Eskişehir Tren Garı da inşa edildiği dönemde devasa bir kompleks üzerinde kurulmuştur. Bu gün bu arabanın sergilendiği alan da geçmişte gar bünyesinde hizmet vermekteydi. Ancak zaman içinde gar arazisi tekil bölgelere bölünmüştür.
Devrim Otomobili Ulaşım ve Ziyaret
Devrim Otomobili’nin sergilendiği fabrikaya ulaşım ve ziyaret gayet kolaydır. Şehir içinden geçen 19 ve 23 numaralı minibüslerle Porsuk Meslek Yüksekokulu istikametine çalışan otobüsler buraya ulaşımı sağlamaktadır. Ayrıca kent merkezindeki her hangi bir noktadan da buraya yürümek mümkündür. Otomobili görmek ücretsiz olup mesai saatleri içinde ziyaret mümkündür.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder