Yeraltinda Kesif - Kayseri

YER ALTINDA KEŞİF - KAYSERİ

 Ali Yamaç, “Ötedere Vadisi Yeraltı Şehri 1”de, daha önceden yapılan ölçümlerin haritaya doğru yerleştirilebilmesi için mekânın ayrıntılı eskizlerini çiziyor. Dik bir kayalık duvarda yer alan bu yapı, Kayseri’deki en ilgi çekici eserlerden biri. Vadiye bakan yüzünde geniş pencereli birçok odayla bağlantısı bulunan bu geniş yapı, sırta doğru uzanan diğer iki yönde dört beş metre yüksekliğinde taş duvarlara sahip.

 Zamanın Sütunları Melikgazi ilçesine bağlı Kayabağ Mahallesi’nde, Belağası mevkiinde Kayseri’nin en etkileyici yeraltı şehirlerinden birkaçı yer alıyor. Belağası’nda kayaların içine oyulmuş kilise, yörenin Hıristiyan sakinleri tarafından 1900’lerin başına kadar kullanılmıştı. Kilisenin tepesi defineciler tarafından açıldığı için artık içeriyi günışığı dolduruyor ama sütunlar zamana karşı direniyor.

Belağası mevkiinin güneydoğusunda bulunan “Ötedere Vadisi Yeraltı Şehri 1”, rivayete göre cüzamlılara ev sahipliği yapmıştı. Bu söylentinin nedeni, yeraltı şehrinin diğerlerinden farklı olarak duvarlarla çevrilmiş olması. OBRUK Mağara Araştırma Grubu’ndan Ali Yamaç ve Bülent Erdem, buradaki mağaralarda da ölçümler yapıp envanter kayıtları hazırladı.

 Belağası’nda bulunan yeraltı şehirleri birkaç kattan oluşuyor. Birbirlerine yakın, neredeyse iç içe geçmiş olmalarına rağmen bu yerleşimler birbirlerinden bağımsız. Her bir odasında ayrı bir ailenin yaşadığı yeraltı şehirlerinde koridorların alt kısımlarından yiyecek ve içecek deposu olarak yararlanılmış.

Kayanın Cephesi Erdemli Mahallesi’nde kayalara oyulmuş çok sayıda tarihi mekân bulunuyor. Bizans yerleşimleri arasında bulunan kaya kilisesi etkileyici bir dış cepheye sahip, kayalardaki işlemeler güzelliklerini hâlâ koruyor. 

 Gesi beldesinde Bizans dönemine ait kaya kiliseleri sonraki yüzyıllarda güvercinlik olarak kullanılmış; içlerine nişler oyulmuş ve tavanlarına bacalar açılmış. 

 Erdemli’de büyük kaya kilisesinin bir köşesinde duran kilit taşı, eskiden istilacılara karşı girişi kapatmak için kullanılıyordu. Kilisenin tavan ve duvarlarındaki resimler ise yakılarak tahrip edilmiş durumda. 

 Güzelöz’de Günbatımı Yeşilhisar ilçesine bağlı Güzelöz köyü, Kayseri’nin yeraltı yapıları açısından zengin köşelerinden. Köyün sırtlarında bulunan yeraltı şehrinin girişi, günbatımında etkileyici bir manzara sunuyor. Bölge sakinleri nispeten kolay işlenebilen kayalara tarih boyunca birçok yeraltı mekânı oydu. 

 Pencereli Vadi Yeşilhisar ilçesinin Erdemli Mahallesi’nin batısındaki sarp arazi, Üçkuyular Kaya Yerleşimi’ne ev sahipliği yapıyor. Kayalıklarda, içlerine oyulmuş mekânların kapı ve pencereleri göze çarpıyor.

 Gesi’de sonradan güvercinlik olarak kullanılmış bir kaya şapelinin tabanı, alttan define çıkacağını sananlar tarafından harap edilmiş.

 Ağırnas’ta geçtiğimiz yıllarda yenilenip ziyaretçilere açılan “Mimar Sinan’ın Evi”nin altında da yeraltı mekânları bulunuyor. Kiler olarak kullanılan odada yiyecek ve içecek saklanan küpler yerdeki oyuklara yerleştirilmiş.

 Güvercinliğe dönüştürülen yeraltı yapılarının üzerine kuşların girip çıkabilmesi için delikler açılıp bacalar örülmüş. Gesi’deki bacalar, altta kadim bir yerleşim olduğunu gösteriyor.

 Mimar Sinan’ın doğum yeri olmasıyla ünlü Ağırnas’ın altında sayısız yeraltı şehrinin bulunduğu tahmin ediliyor. Bugün sadece çok az bir kısmı keşfedilmiş durumda. OBRUK Mağara Araştırma Grubu bu tarihi değerlerin açığa çıkarılması için 2015’te Kayseri Büyükşehir Belediyesi ve Çekül Vakfı desteğiyle geniş kapsamlı keşif çalışmaları gerçekleştirecek.

Melikgazi ilçesindeki Belağası mevkiinde Kayseri’nin en etkileyici yeraltı şehirleri ve kaya yerleşimleri iç içe bulunuyor. Bu yöre yürüyerek kolaylıkla gezilebilir. 

Fotoğraf: Ali Ethem Keskin


Bu güzellikleri yerinde görmek ve Kayseri Turuna katılmak için Tıklayınız...